Op Kennisnet vond ik een interessant filmpje over het gebruik van Google Earth.  Je ziet er niet alleen wat Google Earth is, je ontdekt er ook leuke toepassingen, waarbij ICT het middel is om aan rekenen en taal te doen op hetzelfde ogenblik. Een mooi voorbeeld van creatief denken waarover ik het in mijn vorige blog had. 

Op de rootpagina vind je prachtige voorbeelden hoe ICT geïntegreerd kan worden in je onderwijs.  Een beeld zegt meer dan duizend woorden.  Kijken maar!

http://praktijkinbeeld.kennisnet.nl/googleearth 

http://praktijkinbeeld.kennisnet.nl/ 

http://werkenmetgoogleearth.nl

Vandaag was het infodag in de lerarenopleiding van de Arteveldehogeschool in Gent. Mijn jongste, Bieke, twijfelt nog tussen kleuter- en lager onderwijs.  Wij hebben daarom beide instellingen bezocht.  Persoonlijk zou ik liever hebben dat ze in mijn voetsporen treedt, omdat ze veel talenten heeft die in het lagere kunnen ingezet worden.   Maar als ze kiest om met kleine kinderen te werken, dan zal ik die keuze natuurlijk respecteren.   Ik maakte vandaag trouwens nog eens de bedenking dat men in het kleuteronderwijs toch veel vernieuwender bezig is dan in het lager onderwijs.  Ik stel dat ook vast in mijn scholen.  Elke klas is ingericht in allerlei hoeken.  De kleuters hotsten van her naar daar en blijkbaar zijn alle kleuters positief bezig.  Kleuterleerkrachten leiden veel minder dan leerkrachten in het lager onderwijs.  Een aantal vernieuwingen stromen langzaam door naar de eerste graad, maar het frontaal lesgeven is toch nog steeds sterk aanwezig in ons lager onderwijs.

Ik kwam er ook Geert Kraeye tegen die verantwoordelijk is voor ICT in de lerarenopleiding.  We hadden het over de snelle groei van de digitale borden in de klas.  Blijkbaar delen we dezelfde mening hierover.  Wordt er niet teveel geïnvesteerd in zo'n digitale borden in plaats van in laptops?  De uitgeverijen springen gretig in op de markt van digitale borden, door gesneden brood aan te bieden.  Geert stelde vast dat veel leerkrachten nog zelden eigen lessen maken, maar altijd gebruik maken van voorgekauwde uitgaven.  Ik stel ook vast dat men nu overal nieuwe weromethodes vergelijkt om dan veel geld uit te geven aan een bepaalde methode.  Ik heb 15 jaar in het tweede leerjaar gestaan, zonder één methode.  Ik verzorg twee uren wero op maandagnamiddag, gekoppeld aan ICT.  Ik heb geen methode nodig.  Ik begrijp wel dat er een leerlijn moet zijn, maar daar heb je toch geen dure methode voor nodig.

Als ons onderwijs ter plaatste trappelt, dan komt dit onder andere omdat leerkrachten niet meer creatief kunnen zijn.  Ik zag in de kleuteropleiding een zaklamp liggen die gebruik wordt voor een lesje technologische opvoeding met kleuters.  Wat is daar allemaal niet mee mogelijk in de lagere scholen:  zelf een zaklamp maken, batterijen vergelijken, lampen vergelijken, morsecode aanleren, schimmenspel,  op tocht in de kelders van de school (als die er zijn), ...

Ik kon gisteren ook de laptops ophalen die ik besteld had: €500 voor een nieuwe laptop, 15,5 inch scherm met numeriek klavier, webcam, vista en dit alles van een gerenommeerd merk.  Ik ben altijd een voorstander geweest van het gebruik van laptops, de prijs is nu zeker geen bezwaar meer. 

Gisteren was ik dus aanwezig bij de geboorte van O5 in Living Tomorrow te Vilvoorde.  Wat ben ik blij mijn werkverkeer met de fiets te kunnen doen, ook al ben ik vaak gepakt en gezakt.  Twee uur en een half heb ik gereden over 106 km.  Maar nog net op tijd kon ik bij de verwelkoming zijn om 9u30.  O5 staat voor een overlegplatform tussen overheid, onderwijs, ouders, onderzoek en ondernemingen.  Het was een initiatief, vermoed ik van Microsoft, want tijdens de speeches in de voormiddag was Microsoft nadrukkelijk aanwezig.  Het was de bedoeling om een memorandum in een tafelgesprek te bespreken, toe te lichten en besluiten te trekken.  Vooraf waren er enkele gastsprekers.  Jacques Denies van het School Technology Innovation Center (lees Microsoft) stelde er enkele buitenlandse projecten voor.  Michal Kögelen, één van de General Managers bij Microsoft, deed uit de doeken, waarom ICT in het onderwijs zo belangrijk is. Hij deed dit aan de hand van cijfermateriaal dat mij niet onbekend voorkwam.  Zijn presentatie heb ik op het net terug gevonden.  Daarna was Stijn Derache aan de beurt van Intel die ons kwam vertellen over het Magellan Project, waarbij duizenden netbooks tegen gunstige voorwaarden de basisscholen bereikten in Portugal.  Het bracht een revolutie te weeg in het onderwijs voor de gelukkigen die van dit project konden genieten.  Ten slotte zette Jan Decraemer, adjunct van de directeur departement Onderwijs, de krijtlijnen uit die men in de toekomst "zou" willen trekken.

Na deze voorstelling was er een rondetafelgesprek waarbij het memorandum werd bediscussieerd.  Na de lunch was er een panelgesprek met vier politieke partijen.  Lijst Dedecker en OpenVLD waren afwezig, wat genoeg zegt over hun visie over ICT in het onderwijs. Daarna was er een verslag van het memorandum door de penhouder (één of andere professor sociologie).  De receptie achteraf ben ik snel ontvlucht om de spits voor te zijn op de autostrade.

Ik vond het zeker een geslaagd congres, vooral de voormiddag was heel verrijkend.

Conclusies zijn er snel te trekken:

1) Iedereen vindt ICT belangrijk en er is nog veel werk aan de winkel
2) Er is nood aan modern materiaal in de scholen
3) Sommigen vonden gekleurd geld voor ICT noodzakelijk, anderen vonden dat die keuze bij de scholen zelf moet liggen
4) Er is veel geld nodig, maar er is er geen, dus zullen we verder moeten roeien met de riemen die we hebben
5) Er is nog een grote kloof tussen de visie ivm ICT en de praktijk
6) De lerarenopleiding ligt aan de bron van vernieuwingen in het onderwijs
7) ICT integreren vraagt een andere manier van lesgeven
8) ICT is geen vak, maar een middel

Wat mij het meest is bijgebleven is het volgend verhaaltje:

Een man wordt na 100 jaar slaap wakker in de 21ste eeuw en is verbaasd over wat hij tegenkomt. Mannen en vrouwen lopen rond, pratend tegen kleine elektronische kastjes. Jonge mensen zitten thuis op de bank terwijl ze mini-poppetjes laten bewegen op een soort scherm. Oude mensen blijven langer leven door kastjes in hun borst, met plastieken heupen en slangetjes in hun neus. Overal waar de man komt valt hij achterover van verbazing. Uiteindelijk komt hij bij een school, en de man weet direct waar hij is. "Dit is een school", zegt hij, "Dit hadden we in 1909 ook al. Alleen zijn de zwarte borden nu wit".

Men heeft beloofd om alle materiaal op het net te zetten. Ik zal dit in mijn blog opnemen als het zover is. Jammer dat ik het huis van de toekomst zelf niet heb kunnen bezoeken.

Morgen neem ik deel aan een congres rond stimuli voor een structurele ICT-ondersteuning in het Vlaams onderwijs.  Ik heb ter voorbereiding nog eens mijn open brief opgediept die ik op 10 novmeber 2004 aan onze minister van onderwijs heb geschreven.  Het is interessant om die nog eens te lezen.  Sommige items zijn duidelijk veranderd.  ICT is nu wel verplicht en we hebben eindtermen, maar heel wat van mijn verzuchtingen gelden nu nog altijd.  Ook op financieel vlak zijn meer middelen vrij gekomen.  Maar het bedroevend aantal uurtjes die we als ICT-coördinator krijgen om onze job te doen moet veranderen.  Ik krijg nu gemiddeld vier uren van 60 minuten per school om de taakomschrijving te doen die je in mijn open brief vindt.  Daarnaast heb ik nog eens drie uren als coördinerende ICT-coördinator voor een scholengemeenschap van 18 basisscholen.  Een habbekrats.

Ik publiceer mijn open brief ter illustratie nog eens:

Roeselare, 10 november 2004

Geachte Heer Minister van Onderwijs,

Ik hoop dat u het niet als plagiaat beschouwt dat ik ook een open brief schrijf.  Ik hoop eventueel reacties te kunnen losweken, zoals uw brief teweeg bracht in de media.

De reden van mijn schrijven is dat ik aan de alarmbel wil trekken over het ICT-beleid van onze regering.  Maar laat ik me eerst even kort voor stellen. 

Ik ben Patrick Keysabyl, onderwijzer en ICT-coördinator.  Ik probeer reeds sedert 1983 de computer als educatief hulpmiddel in mijn onderwijspraktijk toe te passen.  Ik weet daarom behoorlijk goed welke evolutie ICT in ons onderwijs heeft ondergaan.  Grafisch voorgesteld, was dit een heel licht stijgende lijn met een piek toen de scholen over PC/KD geld konden beschikken.  Toen er naar ons computerpark werd geïnformeerd van hogerhand, beging ik (en veel van mijn collega’s) de grove fout om alle computers aan te geven die onze school bezat.  Ook alle oude rommel die we hier en daar gesprokkeld hadden, ging die lijst op.  Het gevolg was dat onze regering in de media trots kon verkondigen dat het Vlaams Onderwijs de akkoorden van Lissabon had bereikt, met één computer per tien leerlingen (Zie ook visietekst ICT).  De PC/KD-kraan werd dichtgedraaid, of beter gezegd (maar dit komt op hetzelfde neer), de school kon zelf beslissen of ze het geld nog aan ICT wilde uitgeven.  De financiële noden zijn voor de meeste scholen zo groot dat dit geld gedeeltelijk aan ICT wordt besteed, jammer, maar een begrijpelijke situatie.  Ondertussen is heel wat van die rommel op het containerpark beland, maar zelden vervangen door nieuw materiaal, omdat de financies hiervoor ontbreken. Ondertussen blijven we pleisters plakken met tweedehandsmateriaal dat constant EHBO behoeft.

Onze vorige Minister van Onderwijs gaf een beetje ter compensatie lestijden aan de scholen voor de inrichting van een nieuw ambt: de ICT-coördinator.  De noden zijn dan ook heel groot:

Technisch

-een netwerk installeren en beheren

-installeren van draadloos netwerk

-internet aansluitingen realiseren

-nieuwe pc’s op een bestaand netwerk aansluiten

-een intranet realiseren

-zich informeren over nieuwe hardware en de toepassingsmogelijkheden/noodzaak hiervan in de school kunnen inschatten.

-alle pc’s per school uniform structureren

-defecten detecteren en herstellen.

-alle pc’s voorzien van geactualiseerde veiligheidsprogramma’s

-reservekopieën aanmaken

-installeren van nieuwe programma’s

-de website van de school maken en/of actualiseren

-de inventaris van alle hardware en software bijhouden

-bijhouden welke gebruiksverwachting alle pc’s hebben (mogelijkheden, hoe lang die pc’s nog kunnen gebruikt worden op welke plaats, …..

Didactisch

-collega’s helpen bij de implementatie van nieuwe toepassingen

-zicht hebben op verschillende educatieve software en de toepassingsmogelijkheden

-het schoolteam adviseren bij het kiezen van software

-collega’s stimuleren tot het integreren van ICT in de lespraktijk

-les geven aan kinderen van de lagere school

Nascholing

-deelnemen aan nascholingssessies voor ICT-coördinatoren

-via nascholing, literatuur, op de hoogte blijven van de nieuwe trends

Ik wil u hierbij uitnodigen om eens een dag met mij op stap te gaan, zodat u zal merken dat deze waslijst niet overdreven is.  Ik slaag er wel niet in om dit takenpakket binnen de 5 uren te klaren, die elke school gemiddeld kreeg.  Ik wil niet klagen over de job, ik heb er bewust voor gekozen en doe de job graag.

Ik zit echter met het wrang gevoel dat dit het laatste schooljaar wordt, waarin scholen gekleurde uren voor ICT-coördinatoren ontvangen, omdat de overheid twijfelt aan het belang van ICT in het onderwijs.  Mijn twijfel berust onder andere op het feit dat ik nergens in uw huidige beleidsteksten iets terug vind over ICT, op enkele schamele regeltjes na.  Ik ben erg nieuwsgierig wat er in uw uiteindelijke beleidsnota zal staan in januari. ICT voegt een nieuwe, maar boeiende dimensie toe aan ons onderwijs. Ik geef wel toe dat er nog een hele weg moet bewandeld worden.  ICT komt slechts heel langzaam van de grond.  Ik wijt dit aan volgende oorzaken: 

1. Ik stel vast dat de educatieve software nooit is meegeëvolueerd met de technische mogelijkheden van de computer.  Uitgeverijen en softwarebedrijven investeren niet in educatieve software voor het onderwijs, omdat er daar gewoon geen geld mee valt te verdienen.  Dit is begrijpelijk vanuit commercieel oogpunt.  Ik heb er altijd voor geijverd dat er goede educatieve software zou worden ontwikkeld door mensen vanuit het veld in samenwerking met programmeurs, waarbij deze software vervolgens gratis wordt aangeboden aan het Vlaamse onderwijs.  Anywize.net vind ik hier een mooi voorbeeld van.

2. Het niveau van mijn collega’s op computergebruik is niet zo groot.  Daarom durven veel collega’s geen ICT te gebruiken, omdat ze faalangst hebben dat er onoplosbare problemen zullen opduiken (en die zijn er, gegarandeerd) 

3. ICT is jammer genoeg geen verplichting.  Zolang iets niet moet, hoeft het ook voor veel collega’s niet.

4. Als ICT coördinator heb ik te weinig tijd om pedagogisch bezig te zijn met mijn collega’s, om hen de voordelen van ICT te laten inzien.  Ofwel ben ik bezig met het oplossen van technische problemen, ofwel sta ik alleen voor een klas, omdat een grote klas van 30 leerlingen opgesplitst wordt in twee groepen, waarvan één groep ICT krijgt en een andere groep gedifferentieerd onderwijs door de klasleerkracht.  En eerlijk gezegd, dit is nooit de bedoeling geweest van een ICT-coördinator, maar wel een begrijpelijke situatie 

5. Het computerpark in het basisonderwijs is zo oud, dat er voortdurend technische problemen opduiken, zodat de collega’s afhaken.  Zelf hebben ze thuis een Porsche, terwijl ze het op school moeten doen met een Lada.

6. De opleiding aan de normaalschool is bedroevend in verband met ICT.  Toekomstige leerkrachten worden zelden voorbereid hoe ze ICT kunnen integreren in hun onderwijs.  Bij stagiairs stel ik vast dat ICT het enige vak is dat ze niet moeten geven vanuit hun hogeschool.

7. Ons onderwijs is behoorlijk conservatief.  Onderwijs wordt nog steeds teveel in vakjes gestopt.  De eigenheid van ICT is juist dat het niet in een vakje mag worden gewerkt, maar geïntegreerd moet worden binnen verschillende vakken. Pas dan ervaren leerkrachten dat ICT een bindmiddel is, waardoor onderwijs veel efficiënter verloopt.

8. Er is geen doorstroming tussen basis- en secundair onderwijs.  Vorig schooljaar had ik het genoegen om vier leerkrachten van het secundair op bezoek te hebben gedurende een ganse dag.  Al deze leerkrachten hadden geen besef van het hoge niveau van onze leerlingen in het basisonderwijs.  Terwijl ik met de leerlingen in het zesde leerjaar powerpoints maak als ondersteuning bij hun spreekoefeningen, leert men in het eerste jaar secundair nog aan welke functies er zitten onder de linker – en rechtermuisknop, hoe ze een bestand moeten opslaan, enz., zaken die onze leerlingen reeds lang kennen. 

9. Men investeert terecht in zorg voor het onderwijs, maar toen ik nog fulltime voor de klas stond in het tweede leerjaar, had ik geen betere zorgcoördinator dan mijn computers.  Een leerling had last met de klok, dagelijks een kwartiertje oefenen aan de PC loste dit probleem snel op. En zo kan ik nog vele voorbeelden aanhalen.  Computers zijn voor zwakke kinderen ideale inoefenenapparaten: hun geduld raakt nooit op, ze geven onmiddellijk feedback en remediëring (bij de zeldzame programma’s waarbij dit geprogrammeerd is), leerlingen hebben geen faalangst om te missen. 

10. Er is weinig visie vanuit de overheid.  De krachten moeten veel meer gebundeld worden door mensen in het veld, maar niet meer als vrijwilligerswerk, zoals dit nu het geval is.

Het werk van de ICT-coördinator is nu meer dan ooit nodig indien u er nog mocht aan twijfelen, niet alleen technisch, maar vooral pedagogisch.  Verwacht niet dat de kinderen zichzelf voldoende scholen omdat ze thuis een snelle computer met breedbandaansluiting bezitten.  Die wordt meestal slechts gebruikt om te spelen en te chatten.

Aangezien ik in het basisonderwijs te werk ben gesteld, is de inhoud van deze brief geënt op mijn werkomgeving daar, maar ik weet dat de situatie in het secundair gelijkaardig is. Ik hoop daarom dat u niet de indruk hebt, dat deze alarmbel enkel in het basisonderwijs te horen is.

Bedankt voor uw aandacht,

Ik heb een joekel van een beeldscherm gekocht tijdens de paasvakantie: een 24 inch breedbeeld LCD-scherm.  Ik droomde hier al een tijdje van.  Binnenkort is het weer montagetijd voor de video's van de eerste en plechtige communie.  Op mijn vroeger LCD-scherm had ik altijd plaats te kort.  Nu kan ik in breedbeeld de montage uitvoeren en mijn "oud" scherm staat ernaast als tweede scherm waarop ik het resultaat onmiddellijk kan bewonderen.  In breedbeeld passen ook gemakkelijk twee pagina's van mijn tekstverwerker.  Het is ook zalig werken als je screencasts gebruikt.  Je speelt de screencast af op scherm 1, terwijl je op scherm 2 naäapt. 

Ik merk dat de kwaliteit van LCD-schermen er ook sterk op vooruit is gegaan, terwijl de prijs best meevalt.  Alleen vrouwtje maakt zich zorgen hoe ze nu het stof moet afnemen.  Over stof gesproken, een collega kreeg controle van haar directie. Achteraf in de evaluatie zei de directeur dat het jammer was dat de klascomputer zo lang geleden nog was gebruikt.  Op de vraag hoe hij dat wist, antwoordde hij laconiek: de toetsen van je toetsenbord liggen bedenkt onder een laag stof.

Tijdens de paasvakantie post ik geen nieuws op mijn edublog.  Tot over twee weken.

Als ICT-coördinator moet ik vaak problemen oplossen.  Vaak lukt dat via de chat of de telefoon, soms ook niet.  De server van mijn scholengroep is vernieuwd zodat alle logins en paswoorden moeten worden aangepast.  Vandaag kreeg ik de dringende vraag om die gegevens aan te passen in Jalbum.  Met Crossloop kon ik gelukkig dit van thuis even snel in orde brengen.  Crossloop is een programma dat gebruikt maakt van VNC.  Het heeft twee grote voordelen: het is poepsimpel in gebruik en omzeilt firewalls.  Als je het scherm wilt overnemen op afstand dan moeten beide computers Crossloop hebben draaien.  Op de computer die je wilt bekijken kan Crossloop een toegangscode genereren.  Jij moet deze code in jouw Crossloop invoeren. Beide partners klikken op verbinden en ... je kan werken op de computer alsof hij naast jou staat. Op het ogenblik dat de ander de verbinding verbreekt, kan jij nog onmogelijk toegang hebben. Veilig en handig.  Het gebruik van Crossloop is Nederlandstalig en gratis.

Meer info

Tot vorig jaar waren de programma's van Richard Bertram heel populair bij onze kleuters.  En plots was de website verdwenen.  Dat is dan het nadeel van internet ten opzichte van software die je installeert, als de website verdwijnt, dan kan je er geen gebruik meer van maken.  Of toch?  Ja, er zijn manieren om websites te cachen en na enig zoekwerk heb ik een cache van de programma's van Richard gevonden.  Ik hoop dat dhr. Bertram het niet erg vind dat ik de link hier publiceer, maar het is anders te jammer dat we zijn schitterende programma's niet meer kunnen gebruiken.

Het is bewezen, gymnastiek houdt de spieren en ledematen jong.  Voor hersenen geldt hetzelfde.  Vanaf de leeftijd van 27 jaar beginnen de hersenen af te takelen, maar wie ze traint houdt de hersenen op peil.  Met deze filosofie in het achterhoofd werd een website ontwikkeld voor 50-plussers.  Ik behoor nog niet tot die groep (hoewel die voordeur er verschrikkelijk snel aan komt), maar ik heb me gisteren toch geregistreerd op de website geheugen.plusmagazine.be    Na registratie, kan je instellen op welke dagen en hoelang je wilt oefenen.  Via een mailtje word je dan op de hoogte gehouden van je oefensessie. De registratie is gratis en ik hoop dat dit zo zal blijven. Volgende items worden getraind: aandacht, taal, geheugen, ruimtelijk inzicht en logisch denken.

Er worden allerlei leuke hersenoefeningen aangeboden en na elke sessie krijg je een beoordeling over jouw prestatie.  Hoewel de oefeningen bedoeld zijn voor 50-plussers, vind ik ze ook goed geschikt voor leerlingen van de derde graad.  Ik hou het meest van de logicapuzzels, maar waarschijnlijk komt dit omdat ik hier veel beter in scoor dan informatie onthouden.