Is de straling van ons WIFI-netwerk schadelijk voor de kinderen?
Regelmatig duiken er in de media berichten op over de schadelijke invloed van WIFI en GSM. Het zou aanleiding kunnen geven tot hersentumoren en andere kankers, dementie en onvruchtbaarheid. In de HUMO stond een artikelenreeks die me toch deed schrikken. Mijn aandacht was daarom onmiddellijk geprikkeld toen ik onderstaande uitnodiging kreeg:
Op initiatief van het Departement Onderwijs en het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie wordt op 28 november de studiedag Wi-Fi en gsm-straling op school georganiseerd.
Scholen worden steeds vaker geconfronteerd met ouders, schoolpersoneel, ... die zich ongerust maken over elektromagnetische straling. Soms gaat het over een zendantenne die op of in de nabijheid van een schoolterrein geplaatst wordt. Andere keren gaat het over de beslissing van een school om een draadloos netwerk te installeren. Ook maken sommige ouders zich ongerust over het gebruik van gsm, smartphone, tablet,... door hun kinderen, zowel voor privé-gebruik als op school.
Scholen vragen zich af wat ze nu precies moeten doen. Ze willen kinderen en jongeren voorbereiden op het omgaan met moderne technologieën. Ze willen hierbij de afweging maken tussen ongerustheid over mogelijke gezondheidseffecten enerzijds en de manier waarop ze ICT inzetten anderzijds.
De studiedag wil aan scholen een houvast bieden met betrekking tot de problematiek van straling.
Ik schreef me in met de idee dat ik slecht bezig was, want ik heb in bijna al mijn scholen draadloos internet voorzien. Groot was dan ook mijn verwondering, toen bij het binnenstappen van het gebouw van het Ministerie van Onderwijs een folder onder mijn neus werd geduwd met als inleiding "Op deze studiedag zal men u ervan trachten te overtuigen dat WIFI weinig tot geen risico's inhoudt voor de gezondheid..." Ik was wel benieuwd of deze voorspelling zou uitkomen. Maar de folder liet meteen een kritische noot horen, nog voor ik de andere muziek had gehoord.
De studiedag werd geleid door Jan Decraemer van het Departement Onderwijs. De studiedag was er gekomen op verzoek van onze minister van Onderwijs die een antwoord wilde op de vraag of stralingen nu inderdaad een impact hadden op de gezondheid. Daarom werd de universiteit van Gent aangezocht om een onderzoek te doen in vijf scholen.
De namiddag startte met dit filmpje:
Tijdens de studiedag kwamen vier sprekers aan bod. Ik probeer hier kort de inhoud samen te vatten van elke spreker.
Hans Reynders deed een theoretische uiteenzetting over soorten stralingen en normen. Waar elektriciteit stroomt is er straling, maar er bestaan veel soorten straling. Het enige meetbare gevolg van straling is dat er een opwarming kan optreden. Bij de microgolfoven is dit ook de bedoeling: door microgolven worden moleculen in beweging gebracht die voor de opwarming zorgen van het voedsel dat in de oven zit. We zijn omringd door een hutsepot van stralingen die van allerlei toepassingen ons bereiken: hoogspanningsleidingen, bliksem, radio, tv, GSM, het netwerk van de politie, internet via GSM, WIFI.
Er werden door Europa normen opgesteld. België hanteert nog strengere normen, maar ook hier blijkt ons landje opgezadeld te zitten met drie verschillende normen voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië. De voordracht was heel theoretisch, maar wat ik onthouden heb is dat de Vlaamse norm 4,5 Volt per meter bedraagt, wat dat ook mag betekenen. Straks kom ik hierop terug. We kregen nog de link www.sites.bipt.be mee waar je kan zien waar GSM-antennes staan opgesteld in Vlaanderen. Je moet wel even inzoomen om iets te zien.
Professor Luc Martens kwam vertellen hoe de metingen in de vijf scholen gebeurde en wat de resultaten hiervan waren. Bleek dat straling meten een heel moeilijke aangelegenheid was. Enkel met gespecialiseerde dure apparatuur konden enigszins correcte waarden worden gemeten en dan nog hield men rekening met een foutpercentage van vijftig procent. Hij gaf ook toe dat de meting in vijf scholen niet echt representatief kan zijn voor de toestand in Vlaanderen. Het betoog was ook heel technisch. Het besluit was dat geen enkel van de vijf scholen de Vlaamse normen overschreed (4,5 Volt per meter). Er waren wel grote verschillen tussen scholen. Eén school maakte veelvuldig gebruik van tablets waarvoor WIFI noodzakelijk is (je kan geen kabel aansluiten op een tablet), maar toch zaten die metingen onder de normen.
Luc Martens gaf toch enkele tips en inzichten mee die ik het noteren waard vond:
- Gebruik het draadloos netwerk enkel als je het gebruikt. Schakel daarom WIFI uit op de laptop als die aan den draad hangt. Schakel ook je draadloze accesspoints uit als je ze niet gebruikt (eventueel met een timer).
- Heel merkwaardig, maar de straling is het laagst binnen de ruimte waar de accesspoint zich bevindt. Toch is het belangrijk om het station minstens één meter te plaatsen van leerlingen en volwassenen.
- Goede ontvangst is beter dan slechte ontvangst. Je kan dus beter een school uitrusten van meerdere draadloze accesspoints, want zo zal de ontvangst overal goed zijn. Bij een slechtere ontvangst zal het signaal automatisch sterker worden om de ontvanger te bereiken.
- Gebruik waar mogelijk kabelverbinding.
De straling is ook afhankelijk van de hoeveelheid informatie die de ether wordt ingestuurd. Het bekijken van teksten op verschillende websites, zal minder straling veroorzaken dan het draadloos streamen van video.
Het aandeel van WIFI binnen de scholen, gaf de meeste straling, gevolgd door GSM en in mindere mate DECT-telefoons of draadloze looptelefoons, want die zijn ook een bron van straling.
Professor Luc Verschaeve kreeg als opdracht om de eventuele gezondheidseffecten te verklaren. Er zijn tientallen onderzoeken gebeurt naar de effecten van straling op het menselijk lichaam. De meesten waren negatief (dus, geen invloed) enkelen waren positief. Daarom kan men stellen dat er waarschijnlijk geen gevaar is, maar zeker is men niet en er is verder onderzoek nodig. Zeker op 't vlak van lange-termijn-gebruik, is weinig geweten.
Rita Van Durme had tot taak om de conclusies van het onderzoek te gieten in een verantwoord beleid naar de scholen toe. Samengevat komt dit neer op het gebruik van GSM en draadloze toepassingen metgezond verstand, in zoverre dit niet is aangetast door de straling ;-)
Na de uiteenzettingen volgde nog een vragenronde. Wat mij hier het meest van bij bleef was de interventie van een professor oncologie van de universiteit van Leuven die constateerde dat er steeds meer hersentumoren bij kinderen opduiken. Ouders vragen of dit hun schuld is, omdat ze het gebruik van GSM en draadloos netwerk in huis haalden. Daarom vroeg de prof op de man af aan professor Luc Verschaeve of er onderzoek was gedaan naar de invloed van straling bij kinderen. Dit bleek zelden gebeurd te zijn. Ik vroeg me toen af waarom ik een namiddag had opgeofferd om hier aanwezig te zijn.
Bij het verlaten van de zaal kreeg ik nog een folder van een andere anti-stralingsorganisatie en de brochure Verantwoord omgaan met Wi-Fi en gsm-straling op school. Deze brochure kan je hierbekijken en hier downloaden.
Nog een paar slotopmerkingen:
- Ik vond het vreemd dat er zo weinig volk op deze studiedag aanwezig was. Ik telde maximaal 40 mensen in de namiddag. Misschien waren er meer in de voormiddag, die hun vrije middag niet wilden opofferen, maar dat weet ik niet.
- De voorspelling uit de eerste folder bleek te kloppen "... weinig tot geen risico's inhoudt voor de gezondheid mits de nodige voorzichtigheid." Ik ben geen doemdenker, maar ik heb geen overtuigend antwoord gekregen, wat toch wel het doel van deze studiedag was.
- De negatieve invloed van hoogspanningsleidingen is wel aangetoond. In de vragenronde bleek een school onder zo'n leidingen te staan.
- Hoe beter het wifisignaal, hoe zwakker de straling. Dit geldt ook voor GSM-masten, het is niet omdat een GSM-mast op school staat, dat er daarom meer straling is in de onmiddellijke buurt.
Op www.beperkdestraling.org lees je argumenten tegen elektromagnetische vervuiling. Verschillende van hun argumenten werden door prof. Luc Verschaeve van tafel geveegd als onvoldoende of niet bewezen.
Ik kan geen eensluitend antwoord geven op de vraag. Ik zal draadloze netwerken blijven gebruiken, mits enkele aanpassingen. Nu schakel ik wifi nooit uit van mijn tablet, zodat in slaapstand er toch steeds contact blijft met mijn draadloze accesspoint in huis. In het vervolg zal ik dit wel doen. Mijn GSM leg ik niet naast me op het nachtkastje bij het slapen, dus daar hoef ik niet wakker van te liggen.