Hoe integreer je de computer in de klaspraktijk?

Begin haalbaar. Heel vaak zijn de eerste negatieve ervaringen voor een leerkracht voldoende om er de brui aan te geven. Daarom raad ik aan om met één computer te beginnen waarop slechts één of twee goed uitgekozen programma’s draaien. Zorg ervoor dat je als leerkracht achter de software staat en dat je de software door en door kent, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
Als het mogelijk is, leer dan nieuwe programma’s gezamenlijk aan in de computerklas. Zo hoef je achteraf niet voortdurend een programma uit apart uit te leggen in de eigen klas.

Schakel die computer dan in bij hoekenwerk. Naast de vele hoeken ontstaat er zo een computerhoek, waar twee kinderen tezamen een opdracht afwerken.
Duid één of twee leerlingen aan die ‘verstand’ hebben van computers. Deze kinderen zijn verantwoordelijk om de computer aan en uit te zetten of eventueel een programma op te starten. Wees gerust, zij ‘spelen’ daarmee. Ik weet niet of dit reeds haalbaar is vanaf het eerste leerjaar, maar ik geloof het wel. In mijn tweede leerjaar kunnen ze het in elk geval reeds.

Breid na een tijdje het aanbod verder uit. Waarom zou je de computer niet inschakelen tijdens de tekenles, de handwerkles, een schrijfles? Deze lessen laten toe dat in een beurtrol (zie tips) kinderen ook aan de computer kunnen werken. Het vraagt weinig voorbereiding van de leerkracht en de leerlingen zijn gemotiveerd. 
De volgende stap is de computer in te schakelen bij het differentiëren, zowel naar boven toe als naar beneden. In een aantal klassen krijgen - jammer genoeg - enkel ‘vlugge’ leerlingen de kans om aan de computer te zitten, omdat ze een opdracht hebben afgewerkt. Als beloning mogen ze dan aan de computer. Ik heb daar geen problemen mee, als zwakkere kinderen evenveel kansen krijgen. Zelf gebruik ik vaak de computer met zwakke kinderen. Ze krijgen oefeningen op hun niveau, de faalangst is merkelijk kleiner en ik kan veel makkelijker het leerproces volgen en bijsturen.

De computer inschakelen in de klaspraktijk vraagt eigenlijk een andere manier van lesgeven. Bij klassikaal lesgeven is er weinig ruimte om de computer te gebruiken. De computer krijgt pas echt kansen in de werkmomenten, de ogenblikken waarop de leerlingen een opdracht afwerken. Dit gebeurt in elk vak, van rekenen tot zelfs muziek. De computer is slechts een instrument, net zoals papier en krijt dat zijn. Het komt erop aan het instrument te gebruiken waarvoor het geschapen is. (Zie de voordelen van de computer) Een andere manier van lesgeven bestaat er ook in dat je kinderen vrijheden en verantwoordelijkheden durft te geven. Het is makkelijker voor een leerkracht om de bijrivieren van de Schelde op te sommen. Of de leerlingen dit zo beter zullen onthouden is een andere vraag. Het vraagt natuurlijk veel meer tijd om de bijrivieren zelf te laten opzoeken. Om de Dender niet alleen te zien in een atlas, maar via Internet bijvoorbeeld te zien hoe hij in de Schelde vloeit en dat dit niet toevallig in Dendermonde gebeurt. 

Ik ben een groot voorstander van ‘het natuurlijk leren’. Als wij onze eigen kinderen leren spreken, dan zullen wij dit ook niet met de regelmaat van de klok toetsen, welke woorden ze reeds kennen. Baby’s leren spontaan. Plots mag dit niet meer in het onderwijs. Alle informatie die op de leerlingen afkomt, wordt aangebracht en goedgekeurd door de leerkracht. De computer biedt kansen om terug spontaan leerstof op te nemen zonder dat het echt extra werk van de leerkracht vraagt. Het vraagt alleen een andere houding, een andere manier van lesgeven, een manier die we niet altijd in de normaalschool hebben geleerd. Ik stel wel met vreugde vast dat de nieuwe leerplannen mijn visie op onderwijs ondersteunen.
De computer in de klas gebruiken, vraagt ook een goede planning en organisatie. Het mag voor de leerkracht geen meerwerk betekenen. Anders haken de meesten af. 

Zorg er voor de hardware en software op punt staat. Een computer die steeds foutmeldingen geeft bij het opstarten, sofware die niet doet wat ervan verlangd wordt, het zijn allemaal zaken die ervoor kunnen zorgen dat de computer letterlijk en figuurlijk aan de kant blijft staan. Ik ken gevallen waarbij de computer een half jaar lang niet werd gebruikt omdat men de tijd niet vond voor een dubbelstekker, zodat monitor en computer aan één stopcontact konden worden aangesloten.