Welk besturingssysteem is het beste in het onderwijs?
Ik stel vast dat collega's niet altijd begrijpen wat een besturingssysteem is. Wanneer een computer vreemd doet, vraag ik altijd eerst naar het besturingssysteem. Ik hoor dan soms Windows 2010, maar dit BS (uit luiheid kort ik besturingssysteem of besturingssystemen verder af als BS) bestaat niet. 2010 slaat op de versie van Microsoft Office die op de computer draait. Voordat ik uit de doeken doe welk BS het beste is, geef ik eerst wat geschiedenisles en technische bagage mee.
Een BS is de software die elke computer nodig heeft om te kunnen werken. Een computer kan een desktop, laptop, tablet of smartphone zijn. Het BS verzorgt het verkeer tussen de computer, toetsenbord, scherm en muis. Het beheert hoe er met bestanden worden omgegaan en nog zoveel meer.
Bij computers kan je het BS onderverdelen in drie groepen: Windows, Apple en Linux. Windows werd op de markt gebracht door Microsoft en schiet volgens aantal gebruikers de hoofdvogel af. Apple gooide de Macintosh of Mac op de markt. Linux is gestart als een project van een Fins student en intussen uitgegroeid tot de derde grootste speler in de wereld van BS. Er bestaan nog BS, maar laten we het houden bij deze spelers, het is zo verwarrend genoeg.
Om te beginnen bestaan er heel veel versies van Microsoft Windows: Windows 3, 3.1, 3.11, 98, 2000, ME, XP, Vista, 7 en 8 In het begin werden er versienummers gebruikt zoals 3, daarna werd het jaartal gebruikt waarin het op de markt kwam: 98 en 2000. Vervolgens gooide men er afkortingen tegen: ME staat voor millenium en XP voor experience. Vista was in alle gevallen een buitenbeentje en daarna werd teruggekeerd naar versienummers: 7 en 8. Op onze scholen zie ik nog heel veel computer die draaiten onder Windows XP. Nieuwe computers (directie & secretariaat) krijgen automatisch de recenste versies van Windows.
Ik ken een paar leerkrachten die enkel met Apple willen werken op school. Daarop vind je de laatste jaren OS X als BS. OS staat voor Operating System of de Engelse vertaling van BS. De X lees je als 10. Maar onder OS X zijn er ook enkele versies de revue gepasseerd, zoals leopard en lion. Apple gebruikt graag dierennamen voor zijn BS. De laatste versie is OS X mountain lion (bergleeuw), maar deze versie kan als jij dit leest, ook reeds gedateerd zijn.
Linux krijgt moeilijker voet aan de grond in het onderwijs en dat is verwonderlijk, want Linux is van de drie het enige besturingssysteem dat gratis is. Maar jammer genoeg is er ook onder Linux versnippering en bestaan er verschillende varianten: Ubuntu, Mint, Redhat, Suse, ... Ubuntu is momenteel het meest gebruikt, maar Mint maakt ook een snelle opgang. Ubuntu heeft het voordeel dat het ook een speciale versie heeft voor onderwijs: Edubuntu. Linux was tot voor enkele jaren een besturingssysteem voor techneuten, maar inmiddels is het even gebruiksvriendelijk als Windows en Macintosh.
Het verschil tussen een smartphone en tablet is kleiner dan je misschien denkt, want ze gebruiken beiden hetzelfde BS die je kan verdelen onder Apple met iOS en Google met Android. Van beiden bestaan er ook verschillende versies. Momenteel (eind 2012) is iOS 6 de laatste versie voor de iPhone (=telefoon) en iPad (=tablet) Android zit aan versie 4.1 met de welluidende naam Jelly Bean. Android gebruikt vaak snoepgoed als koosnaampje.
Het beste besturingssysteem bestaat niet, maar ik kan wel bij elk BS enkel voor- en nadelen opgeven.
Windows:
Voordelen:
- Omdat de meeste leerkrachten het thuis gebruiken, is het ook het meest ingeburgerd in ons onderwijs.
- Heel veel software voor beschikbaar, ook gratis.
- Alle educatieve software draait minstens onder Windows.
- Computers met Windows zijn goedkoper dan Mac.
- Sedert Windows XP is het BS behoorlijk stabiel.
Nadelen:
- Vraagt onderhoud anders vertraagt de computer doorheen de tijd.
- Niet gratis
- Programma's onder Windows werken niet gelijkvormig. Elke programmeur heeft zijn eigen stijl, lay-out en dat zorgt soms voor verwarring.
Mac:
Voordelen:
- Blijft draaien als een naaimachientje zonder onderhoud.
- Programma's steken logisch en gelijkvormig ineen. De overstap van Windows naar Mac vraagt wel de nodige leertijd.
- Een update van een nieuw BS is merkelijk goedkoper dan bij Windows.
- Op een Mac kan je zonder probleem Windows draaien, omgekeerd is moeilijk.
- Zeer goede samenwerking tussen verschillende Apple-apparaten: iPhone, iPad en iBook.
- Technisch zeer goede apparaten.
- Starten sneller op dan Windows, maar Windows 8 belooft dat dit verleden tijd is.
Nadelen:
- Macintosh-computers zijn duur.
- Moeilijk te vinden op de tweedehandsmarkt in vergelijking met Windowscomputers.
- Een gesloten systeem in vergelijking met Windows zodat er minder gratis software voor geschreven wordt.
- Vele educatieve software draait niet onder OS X, Windows is oppermachtig.
Linux:
Voordelen:
- Belangrijkste voordeel is dat het gratis is, je hebt geen licenties nodig.
- Even stabiel als een Mac.
- De laatste jaren even gebruiksvriendelijk als Windows en Mac.
- Eenvoudig om nieuwe software te installeren.
- Behoorlijk eenvoudig om met een server en thin clients te werken.
- Voor elk windowsprogramma bestaat een alternatief onder Linux.
Nadelen:
- Versnipperd omdat er verschillende Linuxversies bestaan.
- Er bestaat een emulator Wine om Windowsprogramma's te draaien, maar deze werkt niet goed voor educatieve programma's.
- Leerkrachten staan weigerachtig tegenover het gebruik van Linux, omdat ze de leercurve niet willen maken.
Persoonlijk vind ik dat Windows de juiste keuze is voor het onderwijs. Het mag gerust Windows XP zijn, ik ben nog geen enkele software tegengekomen op school dat niet wilde draaien. Oh sorry, er is er toch eentje: de laatste versies van Internet Explorer werken niet meer onder XP, maar er zijn alternatieve browsers die even goed zijn zoals Chrome en Firefox. Ik koop meestal tweedehandstoestellen voor in de (computer)klas en daar hangt altijd een licentie op voor Windows XP. Het Europees gerechtshof heeft beslist dat BS mogen doorverkocht worden, dus ik zie geen graten dat ik Windows registreer met de code die ik op de toestellen vind.
Voor thuisgebruik werkt ik persoonlijk het liefst op mijn MacBook, maar dat komt vooral omdat de laptop sneller reageert dan mijn andere computer onder Windows. Crashen kan een Mac ook, ik ben er alvast in geslaagd en ik had bij mijn weten niets verkeerds gedaan. Als BS vind ik Windows en OSX gelijkwaardig. Er zijn computerhandelingen die beter zijn onder OSX dan onder Windows, maar het omgekeerde is ook het geval.
Komt Linux niet in mijn verhaal voor? Weinig. Ik heb absoluut niets tegen Linux. Ik heb er gewoon weinig ervaring mee. Ik heb het server /thin client - systeem uitgetest en dat werkte goed. Ik heb enkele versies van Ubuntu als kennismaking op een oudere laptop geïnstalleerd en dat verliep vlot, maar het bleef bij een kennismaking. Het heeft ook te maken met de stap niet willen zetten en misschien is dat wel verkeerd, want ik ben grote voorstander van vrije software.
Om af te sluiten: tablets. De iPad is goed op weg om een generisch naamwoord te worden voor tablets, zoals Kodak dat is voor fototoestellen, Pampers voor luiers of Bic voor balpennen. Als tablets in de pers opduiken, dan gaat het in 90% van de gevallen over iPads. De iPad is een fantastisch toestel, ik heb er ook één en kan deze niet missen, maar ik vind ze te duur voor het onderwijs. Als besturingssysteem moet Android vanaf versie 4 niet meer onderdoen voor iOS. Google Docs, Google Maps en andere Google-toepassingen draaien zelfs beter onder Android. Ik heb mijn twijfels of tablets uberhaupt wel een positieve evolutie zijn in het onderwijs. Het toetsenbord tikt zeker niet zo lekker als een echt toetsenbord. De batterijduur is wel een positieve punt tegenover een laptop of notebook. Er zijn natuurlijk leuke dingen te doen met een tablet in de klas. Maar ik mag er niet aan denken dat het toestel de grond opzoekt en statistisch gezien, gebeurt dit toch. Conclusie voor tablets in de klas: Elke leerling een tablet? Neen, dank u! Maar elke leerkracht mag er wel eentje hebben om mee te stoeien met zijn leerlingen (fotografie, film, muziek, ...) Ik kies voor Andorid, maar wel niet op de goedkoopste tablets, want als je als kind een iPad gewoon bent, dan lijken goedkope Androidtablets op onze stemcomputers.