Hoe ziet een ideaal educatief programma eruit?
Ik wil allereerst stellen dat het ideaal educatief programma niet bestaat. Elk programma, hoe goed het ook is, kan steeds beter (worden). Het is op zich niet slecht om de lat heel hoog te leggen, maar ik heb meermaals ervaren dat collega’s de lat van mijn programma’s steeds hoger willen leggen, terwijl ze niet beseffen dat ze er zelf niet kunnen overspringen (een doordenkertje…)
Een goed educatief programma moet toch aan enkele voorwaarden voldoen:
Het programma moet één of meerdere educatieve doelen aanbieden op een leuke, speelse manier. Dit doel moet terug te vinden zijn in het leerplan of de eindtermen. Een leerkracht die de computer gebruikt zonder de samenhang te zien met andere lessen is verkeerd bezig. De computer mag geen goedkope kinderopvang zijn, waarmee je de kinderen bezig houdt.
Het programma moet prikkelend werken, voldoende variatie bieden zodat de kinderen er niet vlug op uitgekeken raken. Kinderen lossen graag problemen op, maar dan wel problemen die haalbaar zijn. Zo zijn er heel wat programma’s waarbij het kind de sleutel moet vinden om tot de oplossing te komen. Is het probleem eenmaal opgelost dan is zo’n programma afgeschreven. Soms is het probleem te moeilijk voor het kind met hetzelfde resultaat tot gevolg. De kunst bestaat erin een programma te vinden, waarbij het kind weet dat het op zijn tenen moet staan om het probleem op te lossen. Heeft het eenmaal de juiste stap gezet, dan komt het andere problemen waarvan het kind weet, dat het ook deze kan oplossen.
In het programma moeten verschillende moeilijkheidsgraden kunnen worden ingesteld. Dit vloeit voort uit de vorige voorwaarde. Ik vind het ook belangrijk dat kinderen zelf eventueel hun niveau kunnen kiezen. Het is als volwassene niet altijd zo eenvoudig om in te schatten wat een kind aankan of niet. Jammer genoeg zijn de instelschermen van educatieve programma’s vaak bedoeld voor de ouder of leerkracht.
Bij een foutief antwoord moet er voldoende feedback zijn. Niet alleen moet het kind weten dat het antwoord goed of fout is, daarnaast moet er hulp worden aangeboden om de goede oplossing te vinden. Ik ken programma’s waarbij een programma blijft zeggen “fout” wanneer een kind een aangeboden probleem niet kan oplossen. Heel frustrerend, ook al maakt het programma zich niet kwaad, maar als je 10 keer “fout” hoort, dan geef je er ook de brui aan. Ik vind dat het programma na een aantal foutieve antwoorden, dan maar zelf het goede antwoord moet geven. Beter is dat het programma instructies geeft om tot de goede oplossing te komen. Onderwijzen is toch “wijzen” naar een oplossingsstrategie, zonder het goede antwoord te geven.
Als opvoeder is het belangrijk om achteraf een stand van zaken op te vragen. Daarom is het nodig om een rapport te krijgen van elk kind: wat heeft het gedaan? welke fouten heeft het gemaakt? Hoeveel tijd was het bezig? Zo kan de opvoeder eventueel zelf ook hulp bieden. Het is belangrijk dat het kind weet dat het gevolgd kan worden, dat zijn activiteit aan de computer geregistreerd wordt. Wel oppassen dat het kind er achteraf geen faalangst aan over houdt.
Rapportering vraagt dat het programma weet wie er aan de toetsen zit te tokkelen. Daarom moet het programma via een namenbestand dit kunnen registreren. De eerste handeling die mijn kinderen in de klas doen aan de computer, is hun naam aanklikken. Als het programma die mogelijkheid biedt natuurlijk.